Biebrza Nationaal Park – De reis naar het wilde Polen (Deel 1)
In het noordoosten van Polen ligt het grootste nationale park van het land: Nationaal Park Biebrza.
In Polen noemt men het Biebrzański Park Narodowy.
Het park dankt zijn naam aan de kronkelende Biebrza-rivier, die het landschap al eeuwenlang vormt. Deze rivier treedt een deel van het jaar buiten haar oevers, waardoor een bijzonder natuurgebied ontstaat.
Met een oppervlakte van 592,23 km² is dit uitgestrekte natuurgebied een mozaïek van moerassen, rivieren, bossen en veengebieden. Het is een paradijs voor natuurliefhebbers, rustzoekers en vogelaars. Hier vind je zeldzame vogelsoorten, elanden die loom door de moerassen stappen, wolven die de vlaktes bejagen en een ongekende stilte die haast vergeten lijkt in de moderne wereld.
De Biebrza is niet alleen een toevluchtsoord voor dieren, maar ook voor natuurliefhebbers. Of je nu op zoek bent naar wandelingen door ongerept landschap, avontuurlijke tochten per kajak of de charme van het traditionele Poolse platteland, in dit park zal je het vinden.
Ik was nieuwsgierig en wilde het gebied met eigen ogen zien.
Dit blog is een reisverslag met weetjes en handige tips. Je kunt de reis achter het beeldscherm meebeleven.
Vanwege de grootte is dit blog opgesplitst in 2 blogs.
In dit blog bespreken we het onderste (in geel aangegeven) deel van national park Biebrza
In het tweede blog bespreken we het bovenste (in blauw aangegeven) deel van de Biebrza.
Het duurt even voordat alle foto`s zijn geladen. Na 3 minuten de pagina 1x herladen helpt.
Binnen geel en blauw ligt Nationaal Park Biebrza.
Ik overnachtte binnen rood en oranje.
Inleiding Biebrza blog 1
1. Voorbereiding
2. Tussenstop onderweg van/naar Biebrza: Nadleśnictwo Głusko
3. Biebrza (onderste gedeelte van het national park)
-Toeristen informatie centrum
-Auto pech, Poolse ANWB
Inleiding Biebrza blog 2
4. Biebrza (onderste gedeelte van het national park)
1. Voorbereiding
In dit onderdeel noem ik alleen bijzondere zaken.
👞 Ik ben in nationaal park Biebrza (Biebrzański Park Narodowy) geweest van 7 mei 2025 tot 13 mei 2025. Er was een enorme droogte. Het waterpeil van de Biebrza-rivier stond uitzonderlijk laag en de hike routes door het moeras waren helemaal opgedroogd. Omdat de moeraspaden normaal gesproken door nat gebied lopen, kun je meestal het beste hoge rubberen laarzen of waterschoenen meenemen. Tijdens mijn bezoek waren de paden echter volledig droog en voldeden goede wandelschoenen.
🧢 Neem een pet mee; die beschermt je niet alleen tegen de zon, maar ook je hoofd tegen laaghangende takken. Geloof me: die ga je op de routes vaak tegenkomen.
❄️ Neem een warme jas, dikke slaapzak, dikke trui, sjaal en een ijskrabber mee, want het kan in mei vriezen.
💵 In principe kon ik overal in Polen pinnen, behalve bij de gids en het huren van een particulier huisje – daarvoor moest ik contant betalen. Ik kan me voorstellen dat je voor het huren van een kajak of fiets ook contant moet betalen. Zorg dat je, afhankelijk van wat je gaat doen, ongeveer 1200 tot 1800 złoty (PLN) meeneemt.
🏦 Ik koos ervoor om een bank te zoeken en heb daar 1200 PLN gepind. Volgens mij kostte dat me €50 aan transactiekosten, dus daar moet je mee oppassen.
🪑 Tafeltjes en stoeltjes kun je wat mij betreft thuislaten. Alle kampeerplaatsen, parkeerplaatsen, trails en huurhuisjes zijn voorzien van voldoende tafels en stoelen. In mijn geval was het overdag vaak 7 tot 10 graden, en ’s nachts -2. Het was dus vaak eten in de auto.
🏧 Als je in Polen betaalt door te pinnen, krijg je de optie “Betalen in PLN” of “Betalen in euro”. Volgens ChatGPT kun je het beste voor PLN kiezen, omdat er anders een ongunstige wisselkoers wordt gebruikt.
Voer deze prompt in bij ChatGPT: “Geef me een lijst van twintigtallen tot 300 PLN waarbij je aangeeft: ‘20 PLN = €’. Voeg aan het begin van de lijst ‘10 PLN = €’ toe. Gebruik hiervoor de meest actuele wisselkoers.”
Met dit lijstje kom je erachter dat alles duur lijkt, maar eigenlijk heel goedkoop is.
Telefoon apps.
Zo zien de apps er uit in de appstore
Yandex Translate en ChatGPT hebben flink wat vragen voor me vertaald. Het voordeel van Yandex Translate is dat het gratis tekst op een afbeelding (zoals van een informatiebord of menukaart) kan vertalen naar het Engels of Nederlands.
ChatGPT kan ook gebruikt worden als reisbuddy. Stel vragen als:
– “Hoeveel fooi geef je gewoonlijk voor een lunch in Polen?”
– “Hoeveel bier mag ik drinken voordat ik ga autorijden in Polen?”
– “Hoe zeg je goedemorgen in het Pools?”
– “In welke gebieden van de Biebrza kan ik het beste elanden spotten?”
De Park4Night-app kan je helpen een mooie (gratis) slaapplek te vinden als je in je auto kunt slapen.
TopoGPS is de ideale app om routes te volgen en plekken te markeren zonder dat je internet nodig hebt. Ik adviseer je om de Polen luchtfoto’s-kaart te kopen en de OpenStreetMap-kaart te gebruiken om uitzichtpunten en trails op te zoeken.
Slaapplek reserveren
Ter voorbereiding van mijn reis had ik geen slaapplekken gereserveerd. Uit ervaring weet ik dat accommodaties ter plaatse vaak gesloten zijn: eigenaren zijn simpelweg niet thuis of de locatie is niet in gebruik. Je kunt ook niet zomaar even bellen, want ze spreken in de meeste gevallen geen Engels.
Ik raad daarom aan om je slaapplek van tevoren per mail te boeken. Of doe het zoals ik: probeer gewoon een paar locaties en uiteindelijk vind je wel iets. En zo niet, dan wordt het slapen in de auto.
Handige websites
Website van het Biebrza National Park - https://bbpn.gov.pl/biebrza-national-park
Action
De volgende artikelen van de Action kan ik zeker aanraden:
- Autogordijnen (link)
- Autoraam hor/zonbescherming (link)
Action gordijnen in de stationwagen geinstalleerd. Ik wil in de auto kunnen slapen.
2. Tussenstop Nadleśnictwo Głusko
Link naar de website van het bosgebied Głusko
Vanuit Nederland is Nationaal Park Biebrza behoorlijk ver weg. Ik heb geprobeerd het in twee dagen te rijden… Dat lukte me niet. Als je met de auto gaat en alleen reist, zul je onderweg waarschijnlijk minimaal twee nachten moeten overnachten voordat je in Biebrza aankomt.
Qua kosten tank je het liefst alleen de eerste keer in Duitsland, vanaf dan in Polen. In Polen is alles het goedkoopst, omdat de lonen daar lager liggen.
Voor mijn tussenstop in Polen had ik – vanwege de natuur, de rivier en de bunkers – mijn zinnen gezet op de volgende plek: Leśnictwo Czarnolesie, Nadleśnictwo Głusko.
Heel eerlijk… Dit gebied vond ik leuker dan Biebrza. Het is hier rustig, schoon en wild, weinig toezicht. Je krijgt hier echt het gevoel dat je vrij in de natuur bent.
De locatie die je ziet is het huis van de boswachter van het gebied en daar direct tegenaan (rechts) langs de rivier ligt de campsite. Het is hier op z`n pools kamperen bij de boswachter. In tegenstelling tot Nederlands kamperen bij de boswachter heeft deze boswachter wel plezier in zijn werk. De boswachter doet zijn best om je verblijf zo relaxt mogelijk te maken. Hij komt even een praatje maken om je te leren kennen en hij legt uit hoe de faciliteiten van de plek werken. Hij spreekt redelijk engels en hij heeft een hele leuke hond Daisy. Als je hem nodig hebt dan kun je hem (op bepaalde tijden) vinden bij zijn huis. Ik ga zeker terug naar deze plek.
Hierboven een video die een impressie geeft van de rivier langs de campsite.
Hieronder foto`s die een impressie geven van de campsite.
Je betaalt hier door middel van het scannen van een QR-code. Die QR-code werkte bij mij niet, dus ik mocht twee nachtjes gratis blijven. Bij vertrek heb ik €10 met een geschreven briefje bij het huis van de boswachter achtergelaten als dank voor zijn gastvrijheid.
Er zijn hier (Dixi-)toiletten, (kliko-)vuilnisbakken, schuilmogelijkheden, picknicktafels, vuurplaatsen, een steiger, een rivier en een parkeerplaats. Er is hier geen douche.
In de omgeving trof ik twee vrij luxe wildkansels van jagers aan. Deze waren niet op slot, dus ik heb daarin geluncht en wild gespot.
Tijdens mijn tweedaags verblijf vond ik hier gemakkelijk kraanvogels, zwarte spechten, reeën, otters en bevers.
Ik was tijdens mijn bezoek de enige gast. Ik begreep dat het in augustus drukker is qua bezoekers. Dan zijn er ook mensen die – als ik het goed heb begrepen – per kajak voorbij trekken en een nachtje blijven slapen. Al vraag ik me af hoe ze dat doen, want de rivier is niet echt gemakkelijk begaanbaar met al die omgevallen bomen.
Eigenlijk is dit echt een geweldige plek. Je ziet vossen langs de weg lopen, veel roofvogels boven de velden en overal kraanvogels. Op de campsite zijn veel knaagsporen van bevers te vinden.
Ik vond het hier eerlijk gezegd mooier dan de Biebrza, maar dat is natuurlijk een persoonlijke mening. Het was hier minder toeristisch, de rivier is hier mooier, en je bent in de natuur veel vrijer om te doen wat je wilt, omdat er minder controle is en de regels niet overal zo strikt zijn aangegeven.
Voor zover bekend zijn er in dit gebied geen elanden aanwezig.
Brilduiker met jongen
Langs de rivier vindt je allerlei kleine vogels zoals de gele en de witte kwikstaart.
Ik plaatste ’s avonds om 17.00 uur mijn wildcamera langs de rivier. De volgende dag, aan het eind van de ochtend, stond er een otter op beeld. Gaaf om te zien dat de rivier zo vol leven zit!
Het gebied heeft twee vrij grote open vlaktes, met bij elke open vlakte één wildkansel van de jagers, zoals je op de foto ziet. Deze wildkansels zijn niet op slot, dus je kunt er zelf in om wild te spotten of om even lekker een broodje te eten.
’s Avonds hoorde je overal in de omgeving kraanvogels naar elkaar roepen. Dat geluid draagt over flinke afstanden. Na iedere roep blijft het even stil, en daarna hoor je verschillende vogels in de omgeving antwoorden.
De kraanvogels zoeken hun voedsel op open velden of akkers, hier zul je ze dan ook regelmatig tegenkomen in Polen.
Ik kwam twee kraanvogels tegen bij de wildkansel in een zijtak van de rivier. Één van de twee kraanvogels was aan het zwemmen.
Kraanvogels broeden het liefst in moerassen, natte weilanden, veengebieden of rietvelden. Ze bouwen hun nest vaak op een klein, droog plekje in het water: op een verhoogde graspol, een eilandje of tussen het riet. Het is een plek waar roofdieren moeilijk kunnen komen.
Als jonge kraanvogels geboren worden, kunnen ze direct staan, zien en communiceren. Binnen 24 uur verlaten ze het nest en gaan ze met papa en mama op pad. Eén van de twee volwassen vogels loopt en blijft bij het jong.
Als je in het veld een koppel van twee kraanvogels zonder jong ziet, dan kun je ervan uitgaan dat ze op dat moment geen kuiken hebben.
De onderstaande foto van een vliegende kraanvogel is niet scherp, maar dat doet niets af aan het verhaal. Ik heb ooit een aflevering van Pokémon gezien (tekenfilm) waarin Ash een legendarische vogel zag vliegen. Iedere keer als ik een kraanvogel zie vliegen, krijg ik hetzelfde gevoel, alsof ik een legendarische vogel zie vliegen.
Kraanvogel
Boven de vlaktes en de bossen cirkelen roofvogels rond. Zo vlogen er heel relaxt twee flinke rode wouwen over. Ik ga dan meteen met mijn rug in het gras liggen, knieën geknikt omhoog gericht naar de lucht. Mijn telelens laat ik volledig uitgezoomd op mijn knieën rusten, ik kies een snelle sluitertijd. En dan: genieten.
Rode wouw
Naast de prachtige natuur en de rivier zijn er ook veel bunkers in de omgeving te vinden. Veel van deze bunkers zijn opgeblazen. Op de kaart worden ze aangegeven als “Ruiny”, wat ruïne betekent. Mocht je op zoek zijn naar verlaten gebouwen, dan raad ik je zeker aan om “Ruiny” in te typen bij Google Maps.
Één bunker passeer je als je over de zandweg bij de kampeerplek komt aanrijden.
Als de gelegenheid zich voordoet, ben ik een bunkerfan, dus besloot ik een aantal bunkers te bezoeken. Hieronder zie je een screenshot van de bunker-app “Historical War Tracker”, de app laat zien dat er een oude verdedigingslinie langs de rivier lag. De app vertelt dat bijna elke bunker in het gebied is opgeblazen, en dat klopt. (De campsite ligt binnen de groene cirkel.)
De campsite ligt binnen de groene cirkel
Ik besloot in onderstaand gebied een aantal bunkers te bezoeken (dat ligt ten noorden van de campsite) en ontdekte een bunkertrail met bij iedere bunker een informatiebord. Hieronder zie je de startlocatie van de trail op Google Maps aangegeven.
Hieronder staat een afbeelding met de trail en de cijfers van de bunkers met een informatie bord.
Links met informatie
De website van de organisatie die dit informatieproject ontwikkeld heeft
Meer informatie kun je vinden via google, zoek op “Fortyfikacje Pozycji Pomorskiej w DPN”
Na 2 nachten op deze plek te hebben doorgebracht werd het tijd om door te rijden naar Biebrza.
En hoe kun je dat beter doen dan onder het genot van een rogaliki ontbijt.
Ik kan niet wachten om onder een douche te staan :)
Tijdens de gehele vakantie kwam ik in polen overal kerken, kruizen, en beelden tegen die met geloof te maken hadden.
Reclamebord langs de snelweg
3. Biebrza (onderste gedeelte van het national park)
Het leek me echt tof om midden in het nationaal park in dit huis te slapen. Volgens google kan je hier een kamer huren en ook kamperen. Als je hier aankomt is er niemand aanwezig en het telefoonnummer op de deur werkt niet😅. Geen succes dus.
Toeristen informatie centrum
Hieronder zie je de informatieborden die voor het Biebrza Toeristeninformatiecentrum staan. Ik heb de teksten naar het Engels vertaald.
De geasfalteerde publieke wegen door het park zijn gratis toegankelijk. Zodra je van de weg afstapt en gebruik wilt maken van het park, mag dat alleen als je een kaartje hebt gekocht. Een kaartje kopen kan online, bij alle ingangen van het park en via de QR-codes op de informatieborden langs de trails.
Je kunt ook tickets kopen bij het toerist informatie centrum en thank god🙏 daar werkt een hele vriendelijke jongen die engels spreekt. Hier bij het informatie centrum krijg je fysieke kaartjes en een plattegrondje met wat uitleg. Verder kun je hier souvenirs en uitgebriede plattegronden kopen. Ik kocht een uitgebreide plattegrond maar het was geen gedetailleerde kaart van Biebrza helaas. meer een overzicht van verschillende nationale parken.
Tickets voor toegang tot Biebrza national park
Tickets voor toegang tot Biebrza national park
Uiteraard koop je direct kaartjes voor alle dagen; het kost je ongeveer €2,40 per dag.
Op deze website vind je actuele berichtgeving van het park, over het park (link)
Informatiebord met ontstaansgeschiedenis en parkregels van Biebrza National Park
De park regels:
- Toeristen verkeer is alleen gedurende dag toegestaan en 1 uur voor zonsopkomt en 1 uur na zonsondergang.
- Alleen toegang met een ticket over gemarkeerde trails en educatieve paden.
- Voertuigen verkeer is toegestaan over publieke wegen en toegangswegen naar parkeerplaatsen.
- Groepen meer dan 7 mensen hebben nodig om het park te bezoeken over land trails onder de supervisie van een gids die een licentie heeft van het park. Lijst van gidsen vind je op de website van het nationaal park Biebrza (succes daarmee).
- Het is toegestaan om gratis amateuristische film en foto beelden te maken op plekken die toegankelijk zijn voor toeristen.
- Kamperen en open vuur maken mag alleen op de daarvoor bestemde plaatsen.
- Toeristen gooien hun afval in de vuilnisbak of nemen het mee.
- Voor vissen heb je een visvergunning nodig, vergeven door het Biebrza nationaal park.
- Voor Raften heb je een speciale ticket nodig.
- Honden kunnen aan de lijn worden meegenomen, die lijn is niet langer dan 1,5m. Alleen op geselecteerde trails en paden en de delen die over publieke wegen leiden.
- Blijf alsjeblieft stil en kalm, respecteer de natuur en culturele waardes van het park.
-Meer informatie op de Biebrza website (succes daarmee).
Kijk eens naar onderstaande kaart.
De bovenkant van de kaart is het noorden.
Geel noem ik het onderste gedeelte van het nationale park.
Blauw noem ik het bovenste gedeelte van het nationale park.
Binnen rood vind je het toeristencentrum, een oud verlaten fort, een legerbasis, en de Ostoja Bóbr-camping waar ik de eerste 3 nachten sliep.
Oranje is mijn tweede verblijfplaats, een huurhuisje waar ik de laatste 3 nachten sliep.
Eerst heb ik 3 dagen geel verkend en daarna heb ik 3 dagen blauw verkend. Totaal heb ik dus 6 dagen in Biebrza verbleven.
In dit blog bespreken we alleen het onderste deel van Nationaal park Biebrza
De eerste 3 dagen in het onderste gedeelte van Biebrza
Na het toeristen informatie centrum kwam ik aan op de camping.
De camping heet Ostoja Bóbr wat vrij vertaald is naar: "Toevluchtsoord voor bevers" of "Beverreservaat"
Kaart omgeving camping
We zoomen even in op het gebied van en rondom de camping en gaan deze verkennen.
Grijs = Treinstation en het toeristen centrum
Rood = Ostoja Bóbr camping
Lichtblauw = Kapotte uitkijkpost
Geel = Oude brug naar het fort
Paars = Kapot planken pad met uitkijktoren
Oranje = Oud fort
Bruin = Militaire basis
Blauw = Hele gave trail
(Bruine A = Uitkijktoren)
(Rood) Ostoja Bóbr camping
Ik betaalde 50 PLN per nacht, wat ongeveer €11,30 is. Hiervoor kreeg ik een grote camping met een flink groot, half overdekt en half open zitgedeelte, inclusief kampvuurplek en picknicktafels. Over de hele camping verspreid stonden overdekte picknicktafels. Er is een toilegebouw met twee stopcontacten (waar je je powerbank kunt opladen) en één niet heel geweldige, maar wel functionerende douche (hij voldeed). Er is geen plek om af te wassen, dus dat heb ik in het toilegebouw gedaan. Op de camping staan lantaarnpalen. De receptie is tevens een restaurant; als het restaurant dicht is, kun je niemand van de camping bereiken. Zeker als je alleen op de camping staat, ben je ’s avonds en ’s nachts helemaal alleen.
Zoals je hieronder ziet, ligt de camping aan een zijtak van de Biebrza-rivier. Tussen de brede rivier en de camping ligt een groot stuk struiken die in het water staan, waar allerlei prachtig zingende vogels leven.
Ik ben nog nooit in Afrika geweest maar bij deze rivier dacht ik, zo zal het er in Afrika vast ook uit zien. Met krokodillen enzo.
Kraanvogels vliegen voorbij tijdens het ondergaan van de zon.
Hier waren geen krokodillen, wel bevers! Ik kon geen takkenburcht vinden, maar aan de oever aan de kant van de camping hebben de bevers verschillende holen gemaakt. ’s Avonds zag ik ze uit één van die holen tevoorschijn komen. Ik verbleef hier van 7 tot en met 9 mei; regelmatig was ik de enige bezoeker op de camping.
Kaart omgeving camping
(Lichtblauw) Kapotte uitkijkpost
Vlakbij de camping zou een uitkijkpost staan, die je vanaf de camping kunt zien. Ik ging daar als eerste naartoe. Helaas was de uitkijkpost verouderd en kapot.
Kapot uitkijkpunt
Kaart omgeving camping
(Geel) Oude brug naar het fort
Oude brug
Over de Biebrza-rivier ligt deze oude brug. Voertuigen mogen er niet meer overheen, en ik besloot er ook niet overheen te lopen, al zou dat denk ik wel hebben gekund. Deze brug leidt naar een oud fort dat aan de overkant van de rivier ligt.
Oude brug
Uitzicht vanaf de brug
Ik heb erg genoten van deze prachtige plek langs de rivier. Het bekijken van de brug en de omgeving is zeker de moeite waard.
Ga lekker ergens zitten en geniet van de ondergaande zon en alle mooie vogelgeluiden.
Zijtak van de Biebrza rivier.
Verderop ligt een nieuwe brug voor voertuigen over de rivier, samen met een nieuwe en een oude spoorbrug.
Kaart omgeving camping
(Paars) Kapot planken pad met uitkijktoren
Denkt een mooie wandeling te maken. Is de boel weer oud, kapot en afgezet.
Kapot afgezet plankenpad
Achter mij staat de toren, deze is oud en ik schat in dat het niet lang meer toegankelijk zal zijn. Toch kun je er nu nog wel in en heb je uitzicht richting de camping.
(Oranje) Oud Russisch fort Osowiec
Dit informatie bord staat naast de uitkijktoren die hierboven op de foto staat.
Vanaf de toren kun je in het oosten de stad Goniądz zien.
In de directe omgeving van de toren liggen rietvelden die elk jaar door het water van de rivier de Biebrza onder water worden gezet. Bevers maken van deze omstandigheden gebruik en vanaf de toren zijn hun huizen van modder en takken (de zogenaamde burchten) te zien. Het zijn ook handige nestplaatsen voor veel vogels. Hier bouwen ze onder andere hun nest. ganzen en verschillende soorten eenden.
Rode kornoelje
In het vroege voorjaar zijn in het plaatselijke landschap de bordeauxrode stukken struik te zien die behoren tot een struik: de kruipkornoelje. Deze plant werd gebruikt tijdens de bouw van het fort van Osowiec om de oevers en wallen van het fort te stabiliseren. Helaas bleek de kornoelje een invasieve soort te zijn die zich snel over het gebied verspreidde en de inheemse plantensoorten van onze moerassen uit hun leefgebied verdrong.
Zarzeczny Fort
Het Zarzeczny Fort had een vijfhoekig grondplan met twee wallen en een natte vestinggracht. Aan de voorzijde en in de bochten van het fort bevonden zich artillerieplatforms ter verdediging van de gracht. Binnen het fort bevonden zich verdedigingskloosters, die parallel aan elkaar waren gebouwd. Vanaf de buitenkant leidden twee bruggen naar het fort, over de gracht in de nek van het fort.
Fort Osowiec
Fort Osowiec is een Russisch fort uit de tweede helft van de 19e eeuw. Het werd gebouwd in de vernauwing van de Biebrza-vallei, waar we ons nu bevinden. Het doel was de westelijke grens van het Russische Rijk te beschermen. Ondanks de Duitse belegering in 1914 en 1915 werd het nooit veroverd. Het bestond uit vier onafhankelijke forten. Het Centrale Fort vormde de kern van het fort, en andere forten: Fort over de rivier, Zweeds Fort en Nieuw Fort beschermden de toegang tot de citadel. Het Fort over de rivier is hier te zien (ook wel Fort II genoemd). Het is het enige fort dat 'over de rivier' ligt, gezien vanaf de kant van de citadel - vandaar de naam. Het concept voor de bouw ervan ontstond tijdens de laatste bouwwerkzaamheden aan het fort. Fort II moest de verdediging van het fort verbeteren door operaties aan beide oevers te vergemakkelijken en kon dienen als startpunt voor de operaties richting Oost-Pruisen. Bovendien moest Fort II de weg en het spoor controleren, evenals de veerpont onder Goniądz en de dijk in het dorp Sośnia. Tussen 1912 en 1914 werden alle bakstenen gebouwen van Fort II tijdens renovatiewerkzaamheden bedekt met zand en beton. Een andere modernisering van het fort werd in de jaren 30 uitgevoerd door het Poolse leger. Het fort werd toen onder andere uitgerust met stalen draaibare en uitschuifbare pantserkoepels (die nu niet meer aanwezig zijn). Het fort speelde geen belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bolwerk werd meerdere keren verwoest door verschillende legers (Russisch, Duits en Pools), die meestal schade aanrichtten op het moment dat ze het fort verlieten. Tijdens de explosies landden enorme betonmassa's, zelfs enkele tientallen meters van de schuilkelders, en daarom zijn ze langs dit pad aanwezig. De toegang tot het fort aan de overkant van de rivier is verboden vanwege de technische staat van het object, wat een bedreiging vormt voor de gezondheid en het leven van de bezoekers.
We gaan het fort verkennen.
Verboden toegang
Laten we vooropstellen dat het fort verboden toegang is.
Dit staat aangegeven met een bord. Let’s go!
Fort Osowiec
Fort Osowiec
Fort Osowiec
Fort Osowiec
Deze ervaring was echt gaaf! Ik was alleen, en ik weet niet hoe makkelijk het is om hulp te roepen in een verlaten betonnen bunker onder de grond. Waarschijnlijk zonder telefoonbereik. Vanwege de veiligheid heb ik alleen even binnen om het hoekje gekeken en ben ik bijvoorbeeld niet via de trap dieper de bunker in gegaan.
Kaart omgeving camping
(Bruin) Militaire basis
Waar wij in Nederland 80 km/u-wegen hebben, hebben ze in Polen 90 km/u-wegen waar ze vaak minimaal 100 km/u rijden. Ook ’s nachts, terwijl er overal borden waarschuwen voor overstekend wild. Mensen fietsen over deze wegen. Ik wist niet wat ik zag toen ik hier ’s nachts 90 km/u reed en een slingerende Pool op de fiets zonder verlichting op het midden van de weg tegenkwam.
Veel Poolse autobestuurders gebruiken op deze wegen langs de bossen korte momenten groot licht (als er geen tegenliggers zijn). Ik denk dat ze dat doen om wild uit de buurt van de weg, weg te houden.
Langs de camping loopt zo’n 90 km/u-weg. Als je vanaf de camping naar de trails onder in het nationale park wilt rijden, rij je over deze 90 km/u-weg langs een (qua oppervlakte) grote militaire basis. Vanwege wetgeving plaats ik Google Maps-foto’s in plaats van eigen foto’s.
Deze militaire basis ligt redelijk dicht bij de grens met Wit-Rusland en zal daarom een belangrijke functie hebben in de beveiliging van het grensgebied. Op deze weg reden regelmatig militaire trucks met gigantische betonblokken voorbij.
90 km/u weg langs militaire basis
Kaart omgeving camping
(Blauw) Leuke trail
Als laatste hebben we blauw. Hier loopt een hele gave trail. Als je in dit gebied zoekt, vind je vanzelf een bos- of voetpad.
Vanuit de camping startte ik op onderstaande plek.
Je volgt nu een trail door het bos, over houten bruggetjes, langs bunker restanten.
(Klik op een foto om deze uit te vergroten)
Noodschuilplaats voor de artillerie
Aan het begin van de 20e eeuw werden de meeste bakstenen gebouwen van de vesting Osowiec versterkt met beton. De schuilplaatsen langs dit pad dateren uit 1912-1913. De in het zicht gelegen noodschuilplaats voor de artillerie diende ter bescherming van soldaten, gevechtsuitrusting en munitie tegen zwaar artillerievuur. De tunnel die alle ruimtes van de schuilplaats met elkaar verbindt, wordt de flyover genoemd. Binnen, op de muren, bevinden zich originele inscripties in het Russisch uit 1944, waarin onder andere de Sovjetartilleristen en de 27e verjaardag van de Oktoberrevolutie worden geprezen.
Artillerie-observatiepost
Als u verder gaat - naar de top van de G. Skobla - bereikt u de ruïnes van de artillerie-observatiepost van de vesting Osowiec. Aan het begin van de 19e eeuw was deze plek niet bedekt met bos. Er stond een stalen, draaiende Schneider-toren met een 152 mm houwitser. Het was een moderne constructie voor die tijd. Toen de Russen de vesting in 1915 verlieten, werd deze opzettelijk door hen opgeblazen. De nabijgelegen artillerie-observatiebunker (niet zichtbaar vanaf het pad) is in betere staat bewaard gebleven.
De vesting Osowiec - nooit veroverd
De betonnen gebouwen langs dit pad behoren tot een van de beroemdste militaire monumenten in Polen: de vesting Osowiec. Het bestaat uit vier forten: Centralny I (Centraal I), Zarzeczny II (Fort aan de overkant van de rivier II), Szwedzki lil (Zweeds III) en Nowy IV (Nieuw IV), die samen een verdedigingsgordel van meerdere kilometers vormen. De vesting werd tussen 1882 en 1892 door de Russen gebouwd om de westelijke grenzen van het Russische Rijk te beschermen tegen Oost-Pruisen. Gelegen te midden van moerassen en omgeven door een gracht, werd de vesting Osowiec, ondanks vele intensieve aanvallen, nooit veroverd. In 1914-1915 voerden Duitse troepen uit Pruisen drie aanvallen uit op de vesting - geen daarvan was succesvol. De Russen evacueerden zichzelf in augustus 1915, niet vanwege de vijand, maar vanwege de algehele situatie aan het front, die ongunstig was voor het Russische leger. Tussen 1920 en 1928 had het fort geen permanent garnizoen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden er geen gevechten plaats binnen het gebied van het fort. Duitse en Sovjettroepen waren achtereenvolgens gestationeerd in het fort. Na de oorlog werd hier in 1953 een Poolse militaire eenheid gestationeerd, die tot op de dag van vandaag aanwezig is.
Over de berg lopen verschillende geulen.
Een informatiebord vertelt dat je hier op de berg de geulen van oude loopgraven in het landschap kunt terugvinden.
Bij het camping restaurant bestelde ik met google translate een typisch pools gerecht en een zwarte koffie.
Voor €12 kreeg ik dit locale gerecht, 2 ballen van deeg met daarin tonijn, en bosuitjes en spekjes eroverheen, een salade van rode en witte kool. Het was erg lekker en enorm voedzaam.😊 De medewerkster is erg vriendelijk.
Poolse wegenwacht nodig.
Op een gegeven moment kwam ik met de auto aan op de camping. Het was 7 graden, koud, ik was moe – ik viel in slaap achter het stuur. Geparkeerd, motor uit, lichten aan. Je raadt het al: lichten aan. Drie uur later… accu leeg.
Ik was de enige die op de camping verbleef. De auto stond op een heuvel, en dat bracht me op het idee om hem van de heuvel af te duwen in de hoop op een push start.
Ik ging met Google Translate naar het campingrestaurant om hulp te zoeken. 😂 Daar zat één Poolse man te eten. Ik wachtte netjes tot hij klaar was en liet hem mijn telefoon zien. Hij keek niet blij, haha. Maar hij ging toch mee terug naar de camping.
We duwden samen de auto van de heuvel, maar hij startte niet.
KURWA, KURWA! riep de man. Vervolgens zei hij:
“Proszę, daj mi ten telefon.”
(Wat "geef me die telefoon" betekent.)
Hij typte dat we de auto weer de heuvel op moesten duwen. Eenmaal boven stapte de Poolse man in de auto en ik duwde hem opnieuw naar beneden. De auto startte weer niet.
Ik besloot een melding te doen bij de ANWB. Na 2,5 uur belde ik nog maar eens, en toen bleek dat ze mijn melding vergeten waren op te pakken. Ze zouden de auto zo snel mogelijk laten wegslepen. Na wat overtuigende woorden van mijn kant werd het plan veranderd: ze zouden eerst proberen de accu op te starten.
Vervolgens regelde ANWB Nederland dat de Poolse wegenwacht contact met mij opnam. ATLAS belde – ik kreeg een Engels sprekende meneer aan de lijn die een afspraak wilde maken voor het wegslepen van de auto. 😑 Na nog wat overtuigende woorden werd ook daar het plan gewijzigd: eerst proberen de accu op te laden.
Daarna werd ik gebeld door een lokale Poolse wegenwachtmedewerker die Engels sprak. Hij wilde ook een afspraak maken voor het wegslepen van de auto. Lol.
Oke, best. Kom maar gewoon. Als je maar startkabels meeneemt.
Toen de Poolse wegenwacht eenmaal op locatie aankwam met de sleepauto, hebben we geprobeerd de auto op te laden. Dat lukte – en de auto startte weer. Top! Het alternatief was wegslepen naar de dichtstbijzijnde stad, en die lag ver weg van mijn huidige locatie.
Het was inmiddels -2 graden, dus ik besloot: een half uur de motor laten draaien, een half uur rijden, en daarna weer een half uur de motor laten draaien.
Trails in het onderste gedeelte van Biebrza national park.
Kaart onderste deel Biebrza national park
We zoomen even in op het onderste gebied van het Biebrza national park. De camping ligt hier helemaal bovenin de afbeelding in het midden. (niet aangegeven op de kaart)
Geel = Simpele korte trail door bos en langs bunkers
Roze = Simpele korte trail langs het dorpje Budy
Rood = Pittige trail door het Biebrza moeras
Groen = Gesloten trail
Blauw = Vlonder pad over het moeras
(Bruine A = Uitkijktoren)
Het onderste gedeelte bestaat eigenlijk uit één brede weg waar je 60 km/u mag rijden. Aan die weg liggen parkeerplaatsen waar de trails starten.
Hierbij wil ik wel benoemen dat ik denk dat tussen rood en groen/blauw de elanden-hotspot ligt. Hier vind ik grote hoefafdrukken op de trails en zie ik meerdere beschadigde bomen. Ik geloof ook best dat hier een flinke mannelijke eland rondloopt. Als ik bijvoorbeeld op Google Maps de foto’s van andere bezoekers bekijk, lijkt het er ook op dat de meeste elandenfoto’s in dit gebied zijn gemaakt.
Kaart onderste deel Biebrza national park
Geel = Fort IV Osowiec Fort Natuurpad
Het is vroeg in de ochtend en we staan om 5 uur op om de gele trail te wandelen.
Omdat het ’s nachts flink koud was, is alles bevroren. De weer-app zei -2, maar ik denk dat het kouder was. Ik was zo blij dat ik twee fleecedekens mee had: één voor in mijn slaapzak en één voor over mijn hoofd. De voorruit heb ik ontdooid met mijn handpalm. Als we eenmaal van de camping af zijn, is de auto wel warm.
Ik ga nu een poging doen om de trail Fort IV Osowiec Fort Natuurpad binnen de gele cirkel op de kaart te volgen.
Meer informatie over deze trail vind je hier
(Deze trail is echt heel saai als je precies over de route loopt)
Boslooproute rond Fort IV van de Osowiec-vesting
Welkom op de boslooproute in Nationaal Park Biebrza - het grootste nationale park van Polen. De route is 4,6 km lang en is bedoeld voor mensen die hardlopen, nordic walking, wandelen of langlaufen. De route loopt langs een interessante historische route, met als belangrijkste attractie de overblijfselen van de Osowiec-vesting, gebouwd (in de jaren 1882-1914) door tsaar Nicolaas II ter verdediging van de westelijke buitenposten van zijn rijk. Het is de moeite waard om tijdens de mars of het hardlopen te stoppen om Fort IV te bekijken, met een bewaard gebleven kruitmagazijn. Hier zijn nog ruïnes van vele vestinggebouwen te vinden, waarvan de meeste in 1915 door de terugtrekkende Russen zijn opgeblazen. De overblijfselen van de vestingwerken zijn begroeid met zeldzame, voor dergelijke plaatsen typische vegetatie, vergelijkbaar met bergvegetatie. De route biedt nostalgische uitzichten over de slotgracht van de vesting. Langs de route zijn stretchmateriaal en een overdekte schuilplaats met bankjes aanwezig. Het hardloopparcours loopt over het algemeen door vlak terrein en is gemarkeerd, wat helpt bij een goede oriëntatie.
Op het pad zijn verschillende grote prenten te zien.
Van het pad af.
Op dat moment dacht ik dat ik over alle (zand)wegen mocht lopen. Later kwam ik erachter dat dat niet de bedoeling was. Ik belandde in de prachtige, wilde natuur langs de Biebrza, waar langzaam de zon opkwam en de bevroren ondergrond, die voornamelijk uit planten leek te bestaan, langzaam opwarmde.
Het verbaasde me echt dat er ‘s ochtends vroeg in de weide omgeving geen één eland te zien was.
Genieten van zonsopkomst
Op dat moment had ik door dat ik niet meer op de trail liep, want er waren geen bordjes meer. Erg verwarrend, want je ziet duidelijk een soort weg of pad lopen. Ik besloot terug te gaan. Onderweg, op zoek naar de trailbordjes, zag ik een edelhert lopen. Ik dacht op dat moment dat het een eland was. Het was echt een flink edelhert.
Edelhert
Ik besloot het zoeken naar de bordjes op te geven en lekker de zandweg te volgen waar ik opliep.
De zandweg leidde naar een huis met een grote, garageachtige schuur.
Naast de garage achtige schuur stonden allemaal kapotte werk autotjes.
Nu we toch bij de werkautotjes staan pak ik meteen een informatiebord erbij die ik op een andere plek in het park vond.
Ik vervolgde mijn weg
Een bewaard gebleven kruitmagazijn
Een van de overblijfselen van de Osowiec-vesting, gebouwd (in de jaren 1882-1914) door tsaar Nicolaas II ter verdediging van de westelijke buitenposten van zijn rijk
Jeej! Ik was weer terug op de trail. Zie je op de kaart, rechts van de rode pin, een rivier door het bos lopen? Daar is een steiger.
Dit gebied ligt vol met oude opgeblazen bunkers. Als je de trail volgt dan mis je een hoop.
De overblijfselen van de vestingwerken zijn begroeid met zeldzame, voor dit soort plaatsen typische vegetatie, vergelijkbaar met bergvegetatie.
De trail brengt je langs onderstaande flinke bunker. Alleen zie je er bijna niks van.
Roze = Simpele korte trail langs het dorpje Budy
We volgen de trail in het roze gebied
Aan de stenen te zien stond hier vroeger een gebouw
Voetpad met daarnaast een (runderen?) wissel.
Op de bovenstaande foto zie je een wachttoren om bosbranden op verre afstanden te kunnen zien. Bovenop de toren is een camera gemonteerd die langzaam rondjes draait.
Locatie van de brand wachttoren
Rood = Pittige trail door het Biebrza moeras
Het Barwikbos is een van de meest interessante plekken in Nationaal Park Biebrza. Deze hoek kunt u het beste bezoeken via het natuurpad "Barwik". Dit pad start vanaf deze parkeerplaats. Enkele tientallen meters hiervandaan bevindt zich een camping met een schuilplaats, waar vroeger een boswachtershut stond. Vlakbij staat ook een hoge stalen toren, de zogenaamde "branddetectietoren", die alleen toegankelijk is voor bevoegde personen. Het "Barwik"-pad is 2800 m lang en overlapt een deel van het rode wandelpad "Barwik - Gugny". Er zijn 7 haltes langs het pad met borden die de natuurlijke waarden van dit gebied presenteren. Tijdens het wandelen langs het pad is het de moeite waard om te letten op de dwarszonering van de planten in de Biebrza-vallei. De eerste 250 m van het pad zijn droge dennenbossen. Daarna loopt het terrein af en komen we in het moerasgebied. We passeren een zone met natte bossen en later struiken. Uiteindelijk komen we uit in een open vlakte met wetlands - laagveenmoerassen die zich helemaal uitstrekken tot aan de rivier. Het pad loopt langs een verhoogde weg, dus wandelen door de moerassen zou niet moeilijk moeten zijn. Alleen in de lente of herfst kunnen delen van het pad overstroomd zijn. Het observeren van de natuur wordt vergemakkelijkt door een platform en een uitkijktoren langs de route. De eerste maakt het gemakkelijker om interessante vogels - snippen - te observeren die baltsen in de zeggebedden. De beste tijd om ze te observeren is mei. Het is niet moeilijk om een eland op de tarsus te ontmoeten. Zelfs als we er onderweg geen tegenkomen, zullen we hem waarschijnlijk spotten vanaf de uitkijktoren bij de voorlaatste stop. Het biedt een prachtig panorama over de omgeving met zicht tot wel 30 km! Het educatieve pad eindigt bij de brug over de rivier de Kosódka, ook wel bekend als de Gołda. U kunt uw wandeling vervolgen door het rode pad ongeveer 6,5 km te volgen tot aan het dorp Gugny. Deze route kan, vooral in de lente en herfst, lastig te bewandelen zijn, zelfs voor toeristen met hoge rubberen laarzen. We raden u echter aan de moeite te nemen om de rode route te lopen, omdat de route een uitzonderlijke natuurlijke en landschappelijke waarde heeft.
Nationaal Park Biebrza werd in 1993 opgericht om de weinige laagveenmoerassen in Europa te beschermen, die in verbinding staan met de moerassige riviervallei. Het is het grootste nationale park van Polen met een oppervlakte van 59.223 ha. De Biebrzavallei heeft over bijna de gehele lengte zijn natuurlijke karakter behouden en daardoor een buitengewone rijkdom aan planten- en dierenleven. Nationaal Park Biebrza is het grootste elandenreservaat van Polen. De moerassen van Biebrza zijn een zeer belangrijke broed-, foerageer- en rustplaats voor moerasvogels en roofvogels. Bijna 70% van de Poolse avifauna is waargenomen op Biebrza! Het park staat op de lijst van RAMSAR-gebieden - de belangrijkste moerasgebieden ter wereld.
Foto van informatiebord
Dit is normaal in winter/voorjaar een nat moeras
Meer dan 500 jaar geleden grensden dennenbossen direct aan enorme moerassige elzenbossen.
Menselijke activiteiten die meer dan 5 eeuwen duurden, zorgden voor het verdwijnen (kappen en ontginnen) van moerassige bossen en hun transformatie tot semi-natuurlijke gemeenschappen van moerassige hooilanden. Tegenwoordig is de zone van moerassige elzenbossen (en ook moerassige berkenbossen) slechts fragmentarisch bewaard gebleven op enkele plaatsen in de Biebrzavallei. We willen erop wijzen dat de Biebrzavallei hoe dan ook uniek is. In bijna heel Europa is de beschreven zonering onomkeerbaar vernietigd!
De oorspronkelijk smalle overgangszone - ecotoon - tussen dennenbossen en elzenbossen is getransformeerd tot een nog scherper gedefinieerde grens tussen bos en moerassig weiland.
De veranderingen die in de jaren zeventig van de vorige eeuw plaatsvonden, brachten de processen op gang waarbij moerassige bossen terugkeerden naar hun oorspronkelijke habitat. Het proces dat bekend staat als secundaire successie is begonnen. Het directe symptoom hiervan is de ontwikkeling van de zogenaamde "hals", een strook struweel en struikgewas op de grens van het elzenbos en de weide. We noemen deze gemeenschap wilgenstruiken of wilgenstruwelen. De dominante soorten hier zijn grauwe wilg (griend), vijfstammige wilg en duindoorn. In tegenstelling tot het stabiele en langlevende elzenbos zijn wilgenstruiken overgangsvormen en zeer dynamisch. Na enkele tientallen jaren zal zich op de plek waar wij staan hoogstwaarschijnlijk een elzenbos ontwikkelen. De wilgenhals daarentegen zal zich geleidelijk steeds dichter bij de rivier verplaatsen. We kunnen dit proces al observeren in de volgende fasen van het educatieve pad. Wilgenstruiken op weilanden die enkele tientallen jaren geleden zijn verlaten, zijn al duidelijk zichtbaar in de vorm van pollen en stroken.
Mannetjes herten werpen jaarlijks hun gewei af, waarna direct een nieuw gewei begint te groeien. Dit groeiende gewei wordt ook wel het bastgewei genoemd, omdat een fluweelachtige huid (de bast) het gewei bedekt. Als het gewei is volgroeid, sterft de bast af. Om deze bast, en de ermee gepaard gaande jeuk, kwijt te raken, wordt het gewei tegen vooral jonge, buigzame bomen geschuurd. Hierdoor ontstaan beschadigingen aan de boom.
Normaal gesproken is dit moeras en loop je hier door het water en door de modder.
De cypergrassen bij Barwik zijn de bekendste plek in Polen waar je een zeldzame vogel kunt horen en soms ook zien: de poelsnip. Er zijn nog twee andere vogels uit de watersnipfamilie die er erg op lijken: de watersnip en de watersnip. Met een beetje geluk kun je hier alle drie de soorten zien, zelfs tegelijkertijd. Dit zijn kleine vogels, gecamoufleerd, voornamelijk in verschillende tinten bruin. Ze hebben relatief lange snavels, waarmee ze naar voedsel zoeken - ongewervelden die in de grond leven. Zoals de meeste steltlopers nestelen ze op de grond en leggen ze vier gecamoufleerde eieren. De vogels in kwestie zijn het gemakkelijkst te observeren tijdens de balts. Elk van deze soorten heeft kenmerkende gedragingen en roepjes. Watersnip. Een zeldzame, plaatselijk gemiddeld talrijke broedvogel in Polen. Een van de steltlopers die het vaakst wordt gezien in de Biebrza-moerassen. Hij leeft in drassige weiden, cypergrassen en veenmoerassen. De lichaamslengte van de watersnip is 25-29 cm, de spanwijdte is ongeveer 45 cm en het lichaamsgewicht is 80-170 g. Hij leeft in grote delen van Midden- en Oost-Europa, Noord-Afrika en Noord-Amerika. De watersnippen die hier nestelen, overwinteren in het Middellandse Zeegebied en in Centraal-Afrika.
Een watersnip nestelt in een zeggebos.
Poelsnip
Een zeer zeldzame soort in Polen. De Biebrza-moerassen vormen de belangrijkste broedplaats in ons land en in heel Centraal-Europa. Hij broedt in verschillende soorten open moerassen. Zeggebedden in de buurt van Barwik zijn een voorbeeld van zijn optimale habitat. De lichaamslengte van de poelsnip is: 27-30 cm, spanwijdte 45-50 cm, lichaamsgewicht 150-250 g. Hij leeft voornamelijk in Oost- en Noord-Europa. Hij overwintert in tropische gebieden van Afrika ten zuiden van de Sahara en in West-Azië. Poelsnip op een lek
Snip
In Polen wordt hij voornamelijk waargenomen tijdens trektochten en broedt hij af en toe. Het enige zekere bewijs van nesten van deze soort in Polen was de vondst van twee nesten in de Biebrza, in het gebied van Batalionowa Łąka in 1977. Sindsdien zijn deze vogels herhaaldelijk waargenomen in de moerassen van de Biebrza in een geschikte broedomgeving (natte, met mos begroeide zeggebedden), maar hun nesten zijn niet bevestigd. De lichaamslengte van de watersnip is 17-23 cm, de spanwijdte is 40 cm en het lichaamsgewicht is 50-100 g. Hij leeft in Noord-Eurazië. Hij overwintert in Frankrijk, de Britse Eilanden, de Middellandse Zee en ook in Afrika en India.
De termen "dubelt", "kszyk", en "bekasik" zijn Poolse namen voor verschillende soorten snippen (vogels uit de familie Scolopacidae).
Kszyk → Watersnip (Gallinago gallinago)
Een algemene snipsoort in Europa, vaak te zien in moerassen, weilanden en natte graslanden.
Tijdens de vlucht stijgt de vogel eerst tot een hoogte van 100-200 meter en glijdt dan naar beneden, waarbij de waaierstaart uiteenvalt. Door de extreme luchtweerstand beginnen ze te trillen en maken een zeer karakteristiek geluid - zelfs op een afstand van 1 kilometer. Het klinkt als be-be-be."
En het is als het geblaat van een jonge ram. Van dit geluid komt de naam van de geit - "bekas". Dan vliegt de vogel op en herhaalt de situatie zich. Toki vindt plaats van april tot juni.
Dubelt → Poelsnip (Gallinago media)
Een zeldzamere en grotere soort snip die voorkomt in moerassige gebieden.
Het is de enige Europese slakkensoort die niet in de zomer voorkomt. - Tok. Ze bevinden zich op vaste locaties en worden vaak jarenlang voor dit doel gebruikt. Mannetjes zwerven in groepen rond, voornamelijk 's avonds, bij schemering, minder vaak 's ochtends, bij zonsopgang. Ze staan op bosjes twijgjes, plukken hun veren, strekken hun kop en snavel uit of presenteren gespreide staarten. Ze brengen honderd - sunkowo - rustige paringsstemmen. Mannetjes vechten soms met elkaar - lage sprongen. Toki-dubbels worden gehouden in mei.
Bekasik → Kleinste juffer- of dwergsnip (Lymnocryptes minimus)
In het Nederlands meestal kleine snip of dwergsnip genoemd. Deze soort is kleiner en moeilijker te zien.
Het mannetje vliegt rond zijn territorium en voert luchtsprongen uit. Eerst stijgt hij op tot een hoogte van ongeveer 60 m en begint te vallen in een zweefvlucht, sprekend met een stem die doet denken aan een Overweldigend - het geratel of de puls van een paardenhoef. De vogel valt tot een hoogte van 15 meter, stijgt dan lichtjes en fladdert met zijn vleugels bijna in de lucht. Deze fase herhaalt zich op zmia - stijgen en dalen. Er worden ook gemoduleerde, zachte fluittonen geproduceerd. Dan gaat de vogel op de grond zitten of begint hij vanaf nul te zweven. - ku. Toki vindt plaats rond de jaarwisseling van april en mei, op verschillende tijdstippen van de dag en nacht. De kans is groter dat de vogel op bewolkte dagen waait dan op zonnige dagen.
Dubbeltonig. Zeer weinig soorten in Polen. De Biebrza-moerassen hebben als belangrijkste broedplaats in ons land en in heel Europa Środková. Hij broedt in allerlei open moerassen. De meren rond Barwik zijn een voorbeeld van zijn optimale habitat. De lichaamslengte van de doublet is 27-30 cm, de spanwijdte 45-50 cm, het lichaamsgewicht 150-250 g. Hij leeft voornamelijk in Oost- en Noord-Europa. Hij overwintert in tropische gebieden van Afrika, de Mid-Atlantische Oceaan, de Sahara en West-Azië.
In Polen wordt hij voornamelijk in vluchten en sporadisch nestelend aangetroffen. De enige zekerheid over het broeden van deze soort in Polen was de vondst van twee nesten op Biebrza, in het Bataljonsgebied in 1977. Sindsdien heeft hij herhaaldelijk waargenomen - deze vogels werden woensdag in de moerassen van Biebrza gevonden - ze zijn geschikt voor tuinen, maar er is geen nestelpoging bevestigd. De lichaamslengte van de bekasik is 17-23 cm, de spanwijdte 40 cm en het lichaamsgewicht 50-100 g. Hij is gemengd - hij komt voor in Noord-Eurazië. Hij overwintert in Frankrijk, op de Britse Eilanden, aan de Middellandse Zee, en ook in Afrika en India.
Kleine zoogdieren in de veengebieden
De soortendiversiteit van kleine zoogdieren die in veengebieden leven is buitengewoon groot en hangt sterk af van de afstand tot het bos. Hoe dichter bij, hoe groter de soortendiversiteit van bosdieren. In de open delen van het veen domineren soorten die nauw verbonden zijn met vochtige milieus. De belangrijkste factoren die het voorkomen van soorten bepalen zijn: waterpeil, vegetatie, en beschikbaarheid van voedsel.
De soorten die hier gepresenteerd worden zijn het vaakst voorkomende kleine zoogdieren van de laagveengebieden in het Biebrza Nationaal Park. Ze zijn meestal nachtdieren en leiden een verborgen levenswijze, wat directe observatie moeilijk maakt. Ze worden vaker waargenomen in de buurt van menselijke bewoning, waar ze voedsel kunnen vinden in schuren en hooibergen.
-
Soortenbeschrijvingen (vanaf links):
Hazelmuis (Smużka)
Tot 7,5 cm lang (staart net zo lang). Kenmerkend zijn de grote ogen – een aanpassing aan het nachtleven. Overwintert in ondergrondse holen. Komt voor in loofbossen en bosranden, maar ook in veengebieden met dichte struiken.
Slaap: in de winter in winterslaap, in de zomer overdag rust in nesten tussen struiken.Dwergmuis (Badylarka)
De kleinste Europese knaagdierensoort – lengte tot 7,5 cm. Leeft vooral in vochtige gebieden met hoge vegetatie. Bouwt karakteristieke bolvormige nesten boven de grond.
Voedsel: voornamelijk zaden, insecten.Veldmuis (Mysz polna)
Op het eerste gezicht sterk gelijkend op de hazelmuis. Komt algemeen voor in open gebieden: akkers, weiden.
Voedsel: zaden, groene delen van planten, insecten.Noordse woelmuis (Nornik północny)
Tot 15 cm lang, weegt tot 60 gram. Relatief lange staart. Komt voor in vochtige gebieden in Noord-Europa.
Voedsel: mossen, schimmels, wortels.
Voortplanting: het hele jaar door, met meerdere nesten.Waterspitsmuis (Rzęsorek rzeczek)
Eén van de zeldzaamste Poolse zoogdieren. Tot 7–12 cm lang. Donkere rug, lichte buik, staart met borstelharen. Goed aangepast aan leven in het water: zwemvliezen, waterafstotende vacht.
Voedsel: insecten, larven, kleine waterdieren.
Voortplanting: het hele jaar, afhankelijk van beschikbaarheid van voedsel.
De hermelijn is groter. In de winter kleurt zijn vacht wit, met een kenmerkend zwart uiteinde aan de staart.
Beide soorten voeden zich met kleine zoogdieren, vooral muizen en spitsmuizen. Ze helpen zo bij het reguleren van populaties van deze dieren.
(Foto van informatiebord) < Links wezel met wintervacht | > Rechts Hermelijn met wintervacht (en transmitter)
Op de video en foto`s hieronder zie je een hermelijn die ik bij het informatie bord tegenkwam.
Norman Graafsma, bedankt voor de determinatie van deze hermelijn.
Grafstenen langs de trail
-
Mirek Kobeszko, voluit Mirosław Kobeszko, was een Poolse duiker, natuurkenner en fervent liefhebber van de Biebrza-rivier, gelegen in het noordoosten van Polen. Hij werd geboren in 1948 en overleed op 28 april 2023 op 74-jarige leeftijd. Zijn leven stond in het teken van de natuur, met name de unieke flora en fauna van het Biebrza Nationaal Park.
Een leven gewijd aan de BiebrzaKobeszko woonde in het dorp Uścianek, aan de rand van het Biebrza-moerasgebied. Hij stond bekend als de "Meandertalczyk" (een woordspeling op "meander" en "neanderthaler") vanwege zijn diepe verbondenheid met de rivier en zijn natuurlijke omgeving. Hij bracht duizenden uren door onder water en kende de rivier als geen ander. Zijn kennis en passie maakten hem tot een autoriteit op het gebied van de Biebrza en haar ecosystemen.
Duikexpert en natuurbeschermerAls professioneel duiker was Kobeszko meervoudig Pools kampioen en lid van het nationale duikteam. Hij trainde ook speciale eenheden, waaronder antiterreureenheden, in onderwatertechnieken. Daarnaast richtte hij de Biebrza Duikclub "Meander" op in Goniądz en initieerde hij projecten zoals de jaarlijkse onderwateropruiming van de Biebrza. fakt.pl
Nalatenschap
Na zijn overlijden werd Kobeszko herdacht met een gedenkplaat in het Biebrza Nationaal Park, samen met andere prominente natuurbeschermers zoals Wiktor Wołkow en Ryszard Czerwiński. Deze eerbetuigingen getuigen van zijn blijvende impact op de regio en zijn toewijding aan het behoud van de natuurlijke schoonheid van de Biebrza. komoot.com+1nurkowapolska.pl+1
Mirek Kobeszko blijft in herinnering als een toegewijde natuurbeschermer en duikpionier, wiens leven en werk een diepe indruk hebben achtergelaten op het Poolse natuurerfgoed.
-
Wiktor Wołkow (1942–2012) was een Poolse natuurfotograaf, vooral bekend om zijn adembenemende foto's van het noordoosten van Polen, met name het Biebrza-moerasgebied. Hij wordt beschouwd als een van de grootste Poolse natuurfotografen van de 20e eeuw.
"Hij gaf zijn hart aan de Biebrza"De uitdrukking "oddal serce Biebrzy" betekent letterlijk "hij gaf zijn hart aan de Biebrza". Dat is figuurlijk bedoeld: Wołkow wijdde zijn leven aan het fotograferen en beschermen van de natuur van de Biebrza. Zijn foto's toonden de unieke flora, fauna en landschappen van dit riviergebied, vaak bij zonsopgang of zonsondergang, in zacht licht – vandaar dat hij ook wel "de meester van het licht" werd genoemd.
Zijn werk en nalatenschapHij publiceerde meerdere fotoboeken, waaronder: "Biebrza", "Słońce" (De Zon), en "Wołkow".
Hij was lid van de Poolse Vereniging van Kunstfotografen en won talloze prijzen, zowel nationaal als internationaal.
Na zijn dood in 2012 is een gedenksteen voor hem geplaatst in het Biebrza Nationaal Park.
Er is ook een uitzichtpunt bij het dorp Burzyn dat zijn naam draagt.
In 2024 opende het Wiktor Wołkow Museum voor Fotografie in Turośń Kościelna, gewijd aan zijn werk en leven.
Wiktor Wołkow blijft in herinnering als iemand die met zijn camera en zijn ziel de schoonheid van de Poolse natuur heeft vastgelegd – en als iemand die daadwerkelijk zijn hart aan de Biebrza gaf.
-
Ryszard Czerwiński (1937–2010) was een Poolse fotograaf, bioloog en natuurliefhebber. Hij stond bekend om zijn diepe verbondenheid met het landschap en de natuur van noordoost-Polen, vooral de regio’s Warmië, Mazurië en de Biebrza.
Een leven tussen natuur en beeldCzerwiński werd geboren in Vilnius en vestigde zich na de oorlog in Ostróda. Hij studeerde biologie, maar vond zijn ware roeping in de fotografie en filmkunst, waarmee hij de natuurlijke en culturele rijkdommen van Polen documenteerde. Zijn beelden tonen vaak ongerepte landschappen, rustieke dorpen en het dagelijks leven op het Poolse platteland.
Fotograaf met een missieLid van de Vereniging van Poolse Kunstfotografen sinds 1977
Medeoprichter van de Amateurfilmclub "Grunwald" in Olsztyn
Actief in het cultureel leven van Warmië en Mazurië
Zijn foto's verschenen in talrijke albums, tentoonstellingen en educatieve projecten
Hij combineerde zijn kennis van de natuur met een scherp oog voor detail en compositie
Nalatenschap in steen en beeld
Na zijn overlijden in 2010 werd hij herdacht met een gedenksteen in het Biebrza Nationaal Park, naast Wiktor Wołkow en Mirek Kobeszko – drie mensen die hun leven wijdden aan de bescherming van dit unieke moerasgebied.
Zijn werk leeft voort in musea, archieven en in de harten van natuurliefhebbers en fotografen.
Ryszard Czerwiński blijft in herinnering als een stille verteller van de Poolse natuur, iemand die met zijn lens de ziel van het landschap wist te vangen.
De eland is de grootste soort onder de hertachtigen. Hij is een vrij eenzaam levend dier, actief het hele jaar door. Zijn lichaamslengte bedraagt van 2 tot 3 meter, schofthoogte iets meer dan 2 meter, en het mannetje kan 350 tot 500 kg wegen. Het vrouwtje is iets kleiner en lichter. In Polen leeft de eland voornamelijk in moerasachtige en bosrijke gebieden, met name in het oosten van het land. Het meest karakteristieke aan de eland zijn zijn grote, breed uitstaande geweien bij de mannetjes, die elk jaar worden afgeworpen en opnieuw aangroeien. De eland eet voornamelijk planten, waaronder bladeren, scheuten, schors, waterplanten en kruiden. Hij eet dagelijks bijna 15 kg voedsel.
Eland – koning van de moerassen
Het favoriete leefgebied van de eland zijn moerassen en natte gebieden. De eerste Biebrzaanse elanden kwamen uit de regio Polesie. In de jaren 50 werd hier een populatie gecreëerd door exemplaren uit andere delen van Polen over te brengen. De elanden voelen zich hier erg goed, en hun aantal in de Biebrza-vallei is een van de hoogste in het land – zo’n 200 exemplaren (ongeveer 1/3 van de nationale populatie).
Elanden spotten
De eland is het makkelijkst te spotten in de vroege ochtend of avond. In het Nationaal Park Biebrza kun je elanden tegenkomen langs toeristische paden. In de herfst, tijdens de paartijd (bronsttijd), zijn ze het meest actief. De mannetjes laten dan hun bronstroep horen en gebruiken hun gewei in gevechten met rivalen. In de winter kun je vaak sporen en uitwerpselen van elanden vinden op besneeuwde paden.
Het rijk van de eland – vanuit het oog van een vogel
Vanuit een uitkijktoren kun je de moerassen en graslanden overzien waar elanden leven. In het voorjaar zijn deze gebieden vaak onder water. Turfy graslanden veranderen dan in meren en zijn rijk aan vegetatie – een paradijs voor elanden. In het Biebrza-gebied vind je ook beverdammen, reeën, otters en vele vogelsoorten.
Uitzicht vanuit de uitkijktoren
Informatiebord geeft informatie over de verschillende planten die in het (moeras)gebied voorkomen.
(Foto van informatiebord) - Mierenleeuw
Op zanderige plekken zie je kleine trechters gegraven door een insect dat een mierenleeuw wordt genoemd. De larve van dit roofdier verschuilt zich begraven op de bodem van de val en eet alle insecten die erin vallen, meestal mieren. De larve kan ook "pijlen" vanuit het zand precies naar de plek richten waar het slachtoffer vandaan komt.
(Foto van informatiebord) - Gewone kikker in heide
Heide is een honingdragende plant. Heidegebieden vormen een leefgebied voor vele soorten insecten, amfibieën en reptielen.
De rivier Kosódka (waar een brug overheen loopt)
Rivier Kosódka
Kosódka
De rivier Kosódka wordt door de plaatselijke bevolking ook wel Kamionka genoemd. Binnen het Biebrza Nationaal Park staat ze bekend als Godła of Godula. Het is een van de vele zijrivieren van de Biebrza, die zich afsplitsen in het westelijke deel van het bassin van het park, in een gebied van veenachtige moerassen. De rivier Kosódka is ongeveer 23 km lang, met een verval van slechts 1,31 meter!
Het grootste deel van haar bedding is niet rechtgetrokken en slingert tussen moerasachtige vegetatie en graslanden in de regio Łużówka-Gugny. In het verleden voedde ze visvijvers bij Kumiała en Dobrzyniówka in het zuidwestelijke deel van het Biebrza Nationaal Park. Momenteel mondt ze uit in het centrale deel van het zuidelijke moerasgebied van het park – het Bagno Podlaskie. Bij hoog water kan men tegenwoordig niet meer van Kosódka naar de Biebrza varen.
Aan de oevers van de rivier zie je vaak sporen van wilde dieren. Een brug over de rivier is recentelijk herbouwd op het toeristische pad. Vlakbij, in de buurt van Gugny, is een houten loopbrug aangelegd met een lengte van 5,2 km. Dit pad maakt het mogelijk droge delen van het bos en natte moerasgebieden te betreden.
Bij de monding van de rivier groeit veenmos, een belangrijk onderdeel van het veenecosysteem. Tegenwoordig herinneren alleen nog enkele oude funderingen aan voormalige gebouwen dat mensen hier ooit woonden.
Planten
Hoewel de bedding van de Kosódka grotendeels natuurlijk is, groeien er planten die typisch zijn voor moerassen en wetlands. Op de oevers bloeit onder andere de gele lis. In de rivier zelf vind je waterplanten zoals kikkerbeet, waterweegbree, en krabbenscheer – een beschermde soort. Typisch voor deze waterlopen zijn ook watergentiaan en watermunt. In de lente zie je er veel bloemen langs de oevers, waaronder de dotterbloem.
Dieren
In de buurt van de rivier Kosódka, in een mozaïek van graslanden en moerassen, kun je elanden en vele soorten vogels tegenkomen. In het voorjaar en najaar zijn op de modderige oevers vogelsporen te zien. In de zomer zie je vaak ooievaars, reigers en roofvogels op zoek naar prooi.
De zwarte ooievaar – een schuwe vogel – jaagt hier langs het water. De ringslang – ongevaarlijk – komt hier ook veel voor, vaak zwemmend of zonnebadend op oevers.
Otters zijn regelmatig te zien, vooral op rustige plekken met ijsvrij water in de winter. De otter voedt zich met vissen en amfibieën.
Bovenstaande weg liep door een hoger gedeelte waardoor dit gedeelte denk ik vrijwel droog blijft als de rivier overstroomd.
Onderstaande wegen zijn anders, de grond is schraler, zachter/vochtiger, en er is andere beplanting. Deze delen staan een deel van het jaar onderwater.
Hier zou het nat en moeras moeten zijn. Het gebied was enorm droog tijdens mijn verblijf waardoor de normaal natte en modderige trail helemaal droog was.
In het dichte riet waren op sommige plekken duidelijke wissels te zien. De elanden lopen gewoon door het dichte riet.
Het meest vochtige stuk trail zie je hierboven. Het gebied was erg droog.
Om de zoveel meter staat er een paaltje met een rood uiteinde. De paaltjes hebben een nummer dat afloopt waardoor je weet dat je bijna bij het einde bent. (super chill)
Het viel me op dat de nummerbordjes gerecycled zijn van oude informatiebordjes.
Normaal is dit een nat moerasgebied. In de winter treedt de rivier buiten haar oevers, waardoor dit gebied onder water komt te staan.
De trail loopt langs het dorpje Gugny waar mooie schilderingen te zien zijn.
Zoals je op onderstaande kaart ziet, loopt het laatste stuk van de trail terug naar de auto over de autoweg. Je bent moe, je wilt naar huis voor een warme douche, en dan moet je nog die eindeloze autoweg over. ;’)
(Groen) Gesloten trail
Stel je voor dat ik op de eerste dag in Biebrza al een kapot wandelpad, een kapotte uitkijktoren en een afgesloten fort ben tegengekomen. En dan kom je weer zo’n afgesloten trail tegen. Yolo. Nu vond ik het wel best en ben ik er gewoon ingegaan.
Mogelijk prenten van eland
Beschadigde boom, ik verwacht dat een groot zoogdier deze (knaag) schade veroorzaakt heeft.
Oude kapotte uitkijktoren
Oude kapotte uitkijktoren
Kaart onderste deel Biebrza national park
(Blauw) Vlonder pad over het moeras
Het heeft vannacht geregend, en omdat ik geen zin had in een natte tent besloot ik lekker in de auto te slapen. Om toch te kunnen ventileren, heb ik met zuignapklemmen een vuilniszak over mijn raam gemaakt, zodat de regen niet de auto binnenkomt. Het grote voordeel van regen is dat het niet vriest. :)
Wat is het toch lekker om in je auto te kunnen slapen.
Als je de volgende dag op pad gaat en alle dierensporen zijn uitgewist door de regen, dan besef je pas hoe weinig grote hoefdieren er eigenlijk over de trails lopen. Vrijwel niks. In mei is alles groen en is er weinig zicht. Daar komt bij dat er weinig dieren over de trails lopen. De kans dat je nu een eland ziet is volgens mij zeer zeldzaam. Tijdens mijn reis heb ik helemaal geen eland gezien, zelfs niet in of langs de open velden. In principe hoeft dat ook niet, maar dat was onverwacht.
Kaart onderste deel Biebrza national park
Op de kaart zie je boven het blauwe gebied een uitkijktoren staan. Eigenlijk was het mijn bedoeling om daar eens ’s ochtends vroeg naartoe te gaan. Maar het wordt echt heel vroeg licht (al vanaf 3:55 uur) en deze toren is best een stuk rijden (23 minuten) vanuit de camping. Helaas is het er niet van gekomen om er bij het eerste daglicht te zijn.
We hebben in het onderste gedeelte bijna alles gezien en reizen nu naar het bovenste gedeelte van de Biebrza. Elke avond vriest het en overdag is het 7 tot 10 graden, wat best pittig is als je in een tent of auto slaapt en de hele dag buiten bent.Ik kan niet wachten om onder een fatsoenlijke douche te staan! :)
Opzoek naar een poolse woning🏠
4. Biebrza (bovenste gedeelte van het national park)
(Het vervolg vind je in het volgende blog)
